Pílula informativa: sector forestal

Os montes galegos son os principais produtores de madeira de España (o 50% da produción estatal). As empresas do sector madeireiro galego facturan preto de 2.500 millóns de euros o ano, dando emprego directo a 26.000 persoas no sector.  

A produción de madeira do Estado español só cobre o 46% da demanda, polo que o 54% restante que se consome actualmente provén doutros países.

Do total da superficie de Galicia,  máis da metade é forestal (59%). Desta superficie forestal galega, o 65% ten árbores, fronte a un 81% na provincia da Coruña. A presenza de eucalipto principalmente, e tamén piñeiro, é moito máis ampla en Coruña (71% do total das plantacións) que na media galega (máis ou menos a metade das plantacións). As caducifolias (carballos, castiñeiros…) representan algo máis do 10% do total. Polo tanto na provincia da Coruña hai menos monte con mato, se o comparamos con Galicia.

Forestal no Ulla Tambre Mandeo

No Ulla Tambre Mandeo existe unha porcentaxe de superficie forestal lixeiramente inferior á media galega, un 53% fronte a un 59% no caso galego para o ano 2011. Para o ano 2014, a superficie forestal no Ulla Tambre Mandeo diminúe lixeiramente, un 0,69%, mentres que para o caso galego, a entidade da superficie forestal increméntase case nun 6%.

Destacan pola gran importancia relativa da súa superficie forestal os concellos de Toques e Sobrado, relacionada coa existencia de zonas de montaña como son a Serra do Careón e a Serra do Bocelo. Por outra banda, por riba da media galega tamén se sitúan os concellos de Touro e O Pino.

Por outra banda, a presenza de monte forestal baixo a clasificación de man común é moi diversa segundo o concello que se analice:

                - en cinco concellos (Arzúa, Touro, O Pino, Vilasantar e Santiso) non existe ningunha comunidade de monte veciñal.

                - en tres dos nove concellos, existe unha comunidade de monte veciñal: Sobrado, Melide e Boimorto.

                - en Toques, existen oito comunidades de monte veciñal.

O 75% da superficie total forestal ten árbores, con diferenzas palpables entre municipios. Os que máis aproveitan a superficie forestal son Arzúa, Boimorto, Touro, O Pino e Santiso, con preto do total da superficie forestal arborizada. Por outra banda, os concellos que máis superficie manteñen como pasteiro, pasteiro arbustivo ou mato son os de Toques e Sobrado, tal e como se comentaba anteriormente, pola existencia de zonas de montaña e, no caso de Toques, tamén directamente relacionado coa protección de arredor do 40% do territorio municipal baixo a figura da Rede Natura 2000.

No tocante á actividade económica, o Ulla Tambre Mandeo, conta con preto dun centenar de empresas forestais segundo o Rexistro da Xunta de Galicia, onde resalta o concello de Touro no que figuran censadas 31 empresas. A maioría das empresas están relacionadas coa corta e comercialización directa de madeira e tamén coa serradura. O subsector industrial da fabricación de madeira, papel e mobles é moi importante aquí, representa arredor do o 15% do VEB, mentres que no caso galego é so do 6%.

Ademais, cabe salientar tres casos concretos que poden supoñer efecto demostrativo ou capacidade de arrastre na economía local con respecto ó sector forestal: empresa produtora de madeira de nogueira e cerdeira en Boimorto (Bosques Naturales), empresa de recollida de castaña (en Melide) e empresa de fabricación de pellets de biomasa de pronta posta en marcha en Melide (Ramón Cabado Biomasa).

Para finalizar, segundo a normativa actual, os montes ou terreos forestais deberán dispoñer dun instrumento de ordenación ou xestión forestal obligatorio e vixente, xa que a partir do 2020, non se autorizarán aproveitamentos forestais nos montes que carezan do mesmo. Segundo o Rexistro de Montes Ordenados da Xunta de Galicia. Só sete dos montes forestais do UTM contan con proxecto destas características ou similar, sendo dúas delas propiedade da empresa Finsa.

DEBILIDADES

- Excesiva especialización en madeira: eucaliptos e piñeiros.

- Escasa diversificación cara outros aproveitamentos do monte: castaña, froitos silvestres, cogomelos, etc.

- Escaso aproveitamento MVMC

- Apenas existen montes con Plan de Ordenación.

FORTALEZAS

- Características físicas (climáticas, orográficas, hidrolóxicas, etc.) vantaxosas

- Gran porcentaxe do monte plantado

- Rede Natura: garantía de conservación

- Importante número de empresas forestais

- Industria da madeira con forte peso relativo na economía local

- Existencia de empresas con capacidade de arrastre: Castaña, Biomasa, Plantación de especies de alto valor, Aserpal

AMEAZAS

- Importación nacional de moita madeira.

- Concentración do sector forestal galego nos aproveitamentos madeireiros, en especial, naquelas de menor valor (moita produción, escaso PIB)

- Normativa vixente que obriga a ordenación (inexistente nos nosos montes).

- Rede Natura: forte intervención e restricións

OPORTUNIDADES

- Tendencia positiva da demanda de madeira mundial

- Revisión do Plan Forestal Galego: posibilidade de maior apoio